VOV.VN - Mở đầu thế kỷ 21, sự kiện buồn thảm 11/9 ở nước Mỹ cho đến nay vẫn là lời cảnh tỉnh sâu sắc trên nhiều mặt.
Một “giáp” đã trôi qua kể từ khi xảy ra các vụ tiến công khủng bố thất kinh nhằm vào nước Mỹ ngày 11/9/2001. Đúng ngày này 12 năm trước, những tên không tặc đã khống chế 4 chiếc tàu bay dân sự chở đầy khách, biến chúng thành các “trái bom” lao thẳng vào các biểu trưng kinh tế, quân sự và chính trị của nước Mỹ. Hai chiếc làm sụp đổ Tòa Tháp Đôi của Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York, 1 chiếc tàn phá một góc của Lầu Năm Góc, và 1 chiếc bị rơi trên đường tới tấn công mục tiêu là Nhà Trắng hoặc trụ sở Quốc hội Mỹ. Chỉ trong thời gian ngắn, các cuộc tấn công “vô tiền khoáng hậu” này đã cướp đi sinh mạng của khoảng 3.000 người.
Loạt tấn công 11/9 đích thực là đòn choáng váng với nước Mỹ. Xưa nay Mỹ đi gây chiến tranh ở nhiều nước nhưng bản thân giang sơn họ thì không bị ảnh hưởng nhiều bởi các cuộc chiến tranh, do Mỹ nằm cách biệt với các châu lục khác bởi các đại dương. Là siêu cường thế giới (sau năm 1991 thì trở thành siêu cường duy nhất), sở hữu hệ thống lá chắn hoả tiễn, vũ khí hạt nhân và các loại khí giới tối tân khác, vậy mà giờ đây Mỹ lại bị tấn công bất thần ngay giữa ban ngày, khiến Mỹ chẳng khác nào 1 ác thú bị trúng thương. Trên đất Mỹ, các cảm giác sợ hãi và giận dữ đan xen vào nhau. Niềm kiêu hãnh bị thách thức, tâm lý dân tộc trỗi dậy, nhiều người dân Mỹ đã nộp đơn xin nhập CIA hoặc quân đội để tham gia cuộc chiến chống khủng bố trong khi giới lãnh đạo nóng lòng tìm cách trả thù. Thế nào là khủng bố? Có rất nhiều định nghĩa về khủng bố, kẻ khủng bố đối với người A có thể lại là đội viên tự do đối với người B. Thậm chí 2 phe trong 1 cuộc xung đột có thể tố lẫn nhau là khủng bố. Nhưng nhìn chung khái niệm này mang ẩn ý xấu, với nội dung tấn công vào các đích dân sự để gây hoảng loạn trong dân chúng nhằm đạt các mục đích chính trị, đạo hoặc ý thức hệ. Phần lớn mọi người đều coi loạt tấn công 11/9 là khủng bố thật sự khi có rất nhiều người vô tội (không chỉ người Mỹ) phải vùi xác dưới đống đổ nát. Ngay như Taliban - vốn bị cáo buộc chứa chấp khủng bố cũng như thực hành hàng loạt vụ đánh bom tự sát - cũng thông tõ đau buồn trước sự kiện bi thảm này. Tình báo Mỹ nhanh chóng xác định thủ phạm là tổ chức khủng bố Hồi giáo cực đoan al-Qaeda cùng thủ lĩnh bin Laden. Thực tiễn sau đó trùm khủng bố cũng nhấn y đứng đằng sau các vụ tấn công này. Chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan tấn công nhiều nước, không riêng gì Mỹ nhưng lại đặc biệt “ưu ái” “xứ sở tự do” này. Từ trước năm 2001, các cơ sở ngoại giao, quân sự… của Mỹ ngoài bờ cõi nước này đã trở thành đích tiến công của các nhóm Hồi giáo cực đoan. Do đâu lại xuất hiện khủng bố chống Mỹ nói riêng và chủ nghĩa chống Mỹ nói chung? Nghèo đói được coi là mảnh đất dung dưỡng cả tù hãm bình thường và các phần tử khủng bố cực đoan. Nhưng như thế chưa đủ. Còn có cả yếu tố tôn giáo và sự can thiệp của Mỹ trong việc hình thành tư tưởng chống Mỹ trên phạm vi toàn cầu. Chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan cổ xúy việc áp dụng luật Hồi giáo Sharia và cảm thấy bị ngáng trở bởi Mỹ cùng với quá trình toàn cầu hóa (tư bản chủ nghĩa) đang diễn ra sâu rộng. Những người Hồi giáo cực đoan bực dọc về việc các giá trị phương Tây và phong trào phàm tục đang làm xói mòn dần khuôn khổ ảnh hưởng của đạo Hồi vốn có uy lực rất cao thời đế chế Arab và Ottoman. Theo tuyên bố của Osama bin Laden, al-Qaeda tấn công Mỹ vào ngày 11/9 là để phản đối việc Mỹ và phương Tây trừng trị Iraq, ủng hộ Israel, đưa quân vào Saudi Arabia (sau 1991), cũng như để phản ứng nói chung trước thực trạng các phong trào Hồi giáo cực đoan bị tấn công ở nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên nguyên cớ quan trọng nhất có nhẽ là chủ nghĩa can thiệp Mỹ. Từ năm 1945, họ đeo đuổi bạo lực, chiến tranh và tác động chính trị ở khắp nơi, với tham vọng bá chủ thế giới và do đó đã va với niềm tin đạo ở phương Đông, đồng thời tự tạo cho mình khối kẻ thù trên hết thảy các lĩnh vực và khu vực.
Thế giới kinh hãi vì khủng bố 11/9 đã đành, thế giới còn kinh hãi vì đòn phục thù sau đó của Mỹ, nước đã huy động rầm rộ cỗ máy quân sự trên quy mô lớn, lôi kéo thêm nhiều đồng minh tham gia vào cuộc “thập tư chinh” chống khủng bố. Mỹ nhanh chóng xác định Afghanistan là nơi “bảo trợ khủng bố” và đưa quân đánh tan tác lực lượng Taliban cầm quyền ở nước này. lật vấn đề Tấn công Afghanistan có thể được ưng ý rộng rãi vì chế độ Taliban quá khắc nghiệt và kỳ quái, gây bao nỗi khổ đau cho nhân dân Afghanistan. Trên thực tại cuộc chiến của liên quân Mỹ ở đây đã nhận được nhiều sự ủng hộ của phe đối chọi, dân chúng địa phương cũng như sự tương trợ của quốc tế. Binh lính Taliban phải đấu tranh trơ và mau chóng thất bại trong việc bảo vệ các thành trì Hồi giáo cực đoan phản dân chủ. Tuy nhiên, cú phản đòn mạnh mẽ của Mỹ đặt ra rất nhiều vấn đề về pháp lý, về sự đơn phương của nước lớn, sẵn sàng gạt sang một bên pháp luật quốc tế và chủ quyền của nhà nước khác để làm điều mình muốn. Các vụ tiến công khủng bố 11/9 không phải do 1 quốc gia tiến hành nhưng đã bị Tổng thống George W. Bush coi như là hành động chiến tranh để từ đó ông này phát động chiến tranh “phòng vệ” và ra đòn đánh phủ đầu. Taliban dù rằng “sĩ diện” nhưng vẫn cố đàm phàn và xuống thang dần để tránh đối đầu với siêu cường Mỹ song ông Bush thẳng cánh tuyên bố “thời gian đã hết” và không còn chỗ cho thương lượng. Điều lạ khi ấy là, mặc dầu tình báo Mỹ chưa định vị được bin Laden cùng các lãnh đạo khác của al-Qaeda (phải đến tháng 5/2011, Mỹ mới xác định xác thực vị trí của bin Laden và tấn công tiêu diệt ông này) nhưng Mỹ vẫn cứ sốt sắng phát động cuộc chiến “giải phóng” Afghanistan, khua chiếc “gậy” vũ lực khắp đất nước này, gây bao thương vong tang tóc cho thứ dân. Những điều đặc biệt nói trên cho thấy có nhiều động cơ khác ẩn sâu sau chiêu bài chống khủng bố của Mỹ. Sự kiện 11/9 vô tình đã thành cái cớ lý tưởng để Mỹ hạ bệ cái gai Taliban đang lộng hành, đồng thời dựng lên ở Afghanistan một chính phủ thân Mỹ. Vế thứ 2 này là điều Mỹ hằng mong muốn vì Afghanistan có vị trí địa chính trị vô cùng quan yếu – đất nước này là giao lộ giữa Trung Đông, Trung Á, và Nam Á, nằm cạnh Iran và ngay trước thềm cửa nước Nga. Việc lập được chính quyền thân Mỹ ở đây rõ ràng đem lại nhiều ích lợi cho Mỹ trên bàn cờ quốc tế, tăng cường hiện diện quân sự của Washington ở khu vực đặc biệt mẫn cảm này.
Tâm lý ngừa Trường hợp Iraq mau chóng trở thành trò đại bịp trong nền chính trị quốc tế. Ông Hussein có thể từng rắn rỏi trong việc cai trị sơn hà mình nhưng rõ ràng vô tội trong lần này trước các kết tội của Tổng thống Bush về vũ khí hóa học và mối liên hệ với al-Qaeda. Tuy nhiên, ông Bush không cho ngài Hussein nhịp giãi tỏ và đã buộc ông này phải chịu số phận thảm thê. Sau chiến tranh Iraq (2003), nhiều nước giật thột về sự hung hăng và quyết đoán của người Mỹ. Riêng Iran và Triều Tiên thì cảnh giác hơn bao giờ hết. Cũng từ năm 2003, được chứng kiến những gì xảy ra với Iraq, Triều Tiên đã rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến khí giới hạt nhân và bắt đầu đẩy mạnh việc thử nghiệm và phát triển khí giới hạt nhân, coi đây là vũ khí răn đe chiến lược trước “âm mưu xâm lược” của Mỹ. Cuộc chiến Libya với sự hệ trọng lớn của Mỹ sau đó càng củng cố kiên tâm phát triển vũ khí hạt nhân của nhà nước Đông Bắc Á này. Chủ nghĩa can thiệp Mỹ vẫn không hề kết thúc kể cả dưới thời chính quyền Obama – Tổng thống của Đảng Dân chủ và Tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ, người truyền cảm hứng “thay đổi” cho cả 1 đời . Mỹ đã dẫn đầu cuộc can thiệp quân sự vào Libya hỗ trợ trực tiếp cho việc lật đổ lãnh đạo Gaddafi, đẩy mạnh các cuộc tiến công bằng phi cơ không người lái trên lãnh thổ nhiều nước Trung Đông bất chấp sự phản đối của các nước đó. Và gần đây nhất Mỹ luôn gây sức ép lên Syria bằng việc cáo buộc nước này “dùng vũ khí hóa học” rồi ráo riết chuẩn bị mọi mặt cho tiến công quân sự trừng phạt Syria. Có thể nói chừng nào còn ứng dụng chính sách ngoại giao dựa trên vũ lực thì chừng đó Mỹ còn nhiều quân thù và đối diện với nguy cơ khủng bố. Không những thế, việc can thiệp mà Mỹ làm ở các nước như Iraq sẽ tạo ra các khoảng trống nguy hiểm để khủng bố lên ngôi và hoành hành ở các nước đó rồi lây lan sang các nước khác. Thực tiễn Iraq cho thấy sự can thiệp của người Mỹ không đem lại thái hoà cho mảnh đất Trung Đông này mà chỉ biến nơi đây thành “thiên đường” cho khủng bố quốc tế cũng như bạo lực đẫm máu giữa các nhóm sắc tộc. Và kiên cố nhiều nước đã “khắc ghi” bài học về đòn trả thù tàn tệ của siêu cường Mỹ dưới danh nghĩa chống khủng bố./. |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét